Pocałunek – Gustav Klimt

Rok powstania: 1908
Technika malarska: olej na płótnie
Gatunek malarski: malarstwo rodzajowe
Styl malarski: secesja
Ekspozycja: Österreichische Galerie Belvedere w Wiedniu

Gustav Klimt, Pocałunek, 1908

„Pocałunek” Gustava Klimta to zarówno najważniejsze dzieło w całej twórczości tego przywódcy wiedeńskiego modernizmu, jak i szczytowe dokonanie europejskiej secesji.

Obraz ten został naniesiony w formie oleju na płótnie (180×180 cm) i powstawał w latach 1907-1908, w czasie złotego okresu twórczości Klimta. Już w 1908 r. zakupiła go Galeria Austriacka Belvedere w Wiedniu, gdzie znajduje się on do dziś.

„Pocałunek” przedstawia zatraconą w miłosnym objęciu parę, tuż na skraju ukwieconej łąki. Klimt odział kochanków w złote szaty i ukazał ich w pozie na chwilę przed pocałunkiem. Na pierwszy rzut oka widać mieniącą się, złotą plamę, do której tworzenia artysta użył prawdziwych płatków złota. Dopiero po chwili można zauważyć wyłaniającą się w górnej części obrazu omdlewającą z zachwytu twarz kobiety z zamkniętymi oczami. Jej nagie ramię, nieodziane nogi od połowy łydki oraz dłonie wystają z różnobarwnej sukienki. Jedna jej dłoń spoczywa na karku ukochanego mężczyzny, a druga – czule obejmuje dłoń partnera. Klęczącą kobietę obejmuje postawny brunet o ciemnej karnacji skóry. Widać tylko profil jego twarzy. Ręce mężczyzny umieszczone są na twarzy kochanki tak, aby mógł ją pocałować. Postaci kochanków toną w swoich stylizowanych na geometryczne wzory szatach. Kobieta ubrana jest w sukienkę o kwiatowych wzorach (pęki granatowych i czerwonych kwiatów w kształcie koła – symbolu kobiecości) i miękkich liniach, zaś mężczyzna odziany jest w złoty płaszcz ozdobiony brązowymi, beżowymi, czarnymi oraz białymi prostokątami i kwadratami. Realistyczne ukazanie twarzy postaci skontrastowane jest z geometrycznymi wzorami i złotym tłem.

Żadna z tych dwóch postaci nie dominuje – są równorzędnymi partnerami.

Warto zwrócić uwagę na otaczającą kochanków aureolę, która kończy się na ich mocno wczepionych w podłoże stopach. Para wymyka się grawitacji oraz przemieszcza w złotą i wolną od dóbr materialnych sferę przypominającą bizantyjskie mozaiki. Malarz chciał w ten sposób przedstawić mistyczne uczucie jakim jest miłość.

Obraz Klimta ukazuje prawdziwą romantyczną miłość wyniesioną na święty piedestał. To największe ziemskie szczęście i uczucie stanowi ponadczasową wartość. Na tajemniczość i delikatny erotyzm tego dzieła wpływa półtonowa kolorystyka.

Gustav Klimt obracał się w towarzystwie wielu niezamężnych kobiet i prowadził bujne życie erotyczne. W jego twórczości można znaleźć wiele femme fatale o rudych włosach, czego także dowodzi „Pocałunek”. Niestety tożsamość tej konkretnej kobiety nie została zidentyfikowana. W grę wchodzą takie przyjaciółki malarza jak: Emilia Flöge czy Adela Bloch-Bauer.

„Pocałunek” powstał w momencie wielkiej fascynacji tego malarza złotem (tzw. „złoty okres”). W tym czasie większość jego dzieł posiadała zdobienia wykonane z płatków najprawdziwszego złota, przynosząc tym samym na myśl skojarzenie z mistycyzmem, orientalizmem, ikonografią i bogactwem. Tworzone przez Klimta ówczesne prace zdobywały międzynarodową renomę, a on sam należał do najdroższych europejskich malarzy portretowych.

Klimt podpisał ten obraz, umieszczając swoje imię oraz nazwisko w prawym, dolnym rogu dzieła.