Hieronim Bosch

Hieronim Bosch to jeden z ważniejszych przedstawicieli malarstwa średniowiecza. Jego najbardziej znanym dziełem jest tryptyk pt. „Ogród rozkoszy ziemskich”.

Malarz urodził się około 1450 roku, niektórzy twierdzą, że 2 czerwca 1452 roku w jednym z holenderskich miasteczek. Jego pełne imię i nazwisko brzmi Hieronymus Anthoniszoon van Aaken. Ten obszar Europy już w jego czasach słynął z najwybitniejszych artystów, a on sam wywodził się właśnie z rodziny malarzy, co bardzo uprościło mu podjęcie decyzji o wyborze zawodu. Jak wiadomo twórczość średniowieczna bardzo nasiąknięta jest mistycyzmem. Na wrażliwość Boscha ogromny wpływ miał pożar, który widział, jako nastolatek.

Hieronim Bosch, Ogród rozkoszy ziemskich, 1500

Artysta bogato się ożenił, co pozwoliło mu skupić się na malowaniu i wejść do elity lokalnej. Szerokie kontakty umożliwiły mu z kolei malowanie dla najbogatszych osób w okolicy, a to przyniosło rozgłos na Starym Kontynencie. Dostawał zlecenia na wyposażanie katedr i kościołów zarówno w obrazy, jak i witraże. Odbiorcą jego obrazów był bardzo często król Hiszpanii Filip II wielki obrońca katolicyzmu w Europie i dlatego największa kolekcja jego dzieł znajduje się w muzeach w Madrycie.

Bosch zaliczany jest do prymitywistów niderlandzkich, czyli malarzy zainspirowanych sztuką gotycką i włoskim renesansem, ale to co odróżniało go od kolegów z kraju to jego technika nakładania farby, która u niego sprowadzała się do dość dużego jej nakładania na obrazie, co powodowało chropowatą strukturę. Jego ulubione kolory to czerwienie, żółcie i brązy, potrafił jednym kolorem w różnej tonacji namalować cały obraz. Kolejną ważną cechą jego malarstwa jest dbałość o szczegóły, na obrazach Boscha nawet elementy w dalekiej perspektywie są widoczne i ostre.

Hieronim Bosch, Kuszenie św. Antoniego, 1501

Jego twórczość jak było już wspomniane inspirowana była doznaniami religijnymi, a odbiorcami jego dzieł były przeważnie kościoły katolickie, dlatego też w jego kolekcji dużo tryptyków i malowideł przedstawiających Mękę Pańską. Najbardziej znane obrazy zarówno sztalugowe jak i ołtarzowe malarza to: „Kuszenie św. Antoniego”, „Św. Jan Chrzciciel”, „Chrystus dźwigający krzyż”, „Wóz z sianem”, „Siedem grzechów głównych”, „Statek szaleńców”, „Wędrowiec”, „Adoracja dzieciątka”. Późniejsze lata twórczości malarza to także pójście w kierunku fantastyki. Te obrazy za jego życia były mało zrozumiane przed współczesnych mu odbiorców. Poszczególne przedmioty lub zwierzęta miały symboliczny wymiar, np. ptaki oznaczały grzech lub zwycięstwo. Obrazy z tego okresu to „Puszczyk” i „Dudy”. Malarz zmarł w sierpniu 1516 roku, a w jego rodzinnym 's-Hertogenbosch stoi jego pomnik.