Jednym z kierunków w sztuce, rozwijającym się pomiędzy XVII a XIX wiekiem był akademizm. Wpływ tego nurtu najbardziej widoczny był w malarstwie i rzeźbie. Charakteryzował się powrotem do reguł, jakimi kierowała się sztuka antyczna i sztuka renesansowa. Czerpał również z innych słynnych dzieł historycznych, religijnych oraz mitologicznych. Akademizm był głównym nurtem Akademii Sztuk Pięknych.
Główne cechy akademizmu
W kierunku tym zauważyć można specyficzną konwencję artystyczną, z jednoznaczną formą i brakiem naturalnej ekspresji. Akademizm powstał w dobie rewolucji przemysłowej, kiedy artyści tworzyli już nie dla władców, a mieszczan. Ich prace można było kupić na ulicznych targowiskach, zaczęto także tworzyć artystyczne szkoły, by kształcić kolejne pokolenia malarzy i rzeźbiarzy. Podstawowym założeniem akademii było nauczenie, dzięki właściwym inspiracjom. W związku z tym uczniowie bardzo często za zadanie mieli skopiowanie dzieła mistrza jak najlepiej potrafili.
Tematyka odniosła się do istotnych zdarzeń z mitologii i historii. Ponadto malowano również pejzaże, portrety, sceny rodzajowe oraz martwą naturę. Każde z dzieł było tworzono na bazie istniejących już zasad. W akademiach duży nacisk kładziono na perfekcyjność i dokładność w tworzeniu sztuki. Jednak z upływem lat konserwatywne podejście do nauczania wyzwalało niechęć młodych adeptów sztuki. Akademie zyskały status placówek uczących słabych malarzy, blokując jednocześnie ich indywidualizm. Brak wolności tworzenia, sprawiał że artysta nie był w stanie stworzyć nic nowego, a jedynie kopiować innych lub powielać opanowane schematy.
Henryk Siemiradzki, Pochodnie Nerona, 1876
Przedstawiciele akademizmu
Upadek akademizm nastąpił pod koniec XIX wieku. Silna krytyka tego nurtu kompletnie zniechęciła młodych artystów do podążania tą drogą w sztuce. Jednakże w latach siedemdziesiątych XX wieku ponownie można było dostrzec wypływy akademizmu, który powrócił w momencie popularności awangardy. Najbardziej znanym polskim akademistą był Henryk Siemiradzki. Do przedstawicieli tego kierunków zaliczyć można także:
- Williama-Adolphe’a Bouguereau,
- Alexandre Cabanela,
- Hansa Makarta,
- Jeana Gérome,
- Lawrence’a Alma-Tadema,
- Thomasa Couture,
- Fiodora Bruni.