Maksymilian Gierymski

Maksymilian Gierymski ur. 9 października 1846 r. w Warszawie polski malarz, brat malarza Ignacego Aleksandra Gierymskiego, reprezentujący nurt w malarstwie zwany realizmem. Od dziecka przejawiał talenty artystyczne, jednakże nie w dziedzinie malarstwa a gry na fortepianie. Był wielkim miłośnikiem Chopina, a później również Wagnera. Początkowo Maksymilian skłaniał się ku technicznemu wykształceniu i kształcił się w kierunku nauk ścisłych najpierw w Instytucie Politechnicznym Rolnictwa i Leśnictwa w Puławach, a później na Wydziale Matematyczno-Fizycznym Szkoły Głównej w Warszawie. Studia jednak porzucił i po otrzymaniu stypendium rządowego wyjechał do Monachium, by kształcić się w dziedzinie sztuk pięknych. Tam wraz z innymi wielkimi, polskimi malarzami XIX w. m.in. Józefem Chełmońskim, Juliuszem Kossakiem i Wojciechem Kossakiem oraz Stanisławem Witkiewiczem tworzył tzw. grupę monachijską.

Maksymilian Gierymski, Wieczorna sanna, 1885

Pierwszy sukces, który zapoczątkował karierę artystyczną Maksymiliana Gierymskiego nastąpił w 1869 r. na Międzynarodowej Wystawie Sztuki w Monachium. Kolejne, nieustanne sukcesy międzynarodowe były przyczyną mianowania Maksymiliana na członka Królewskiej Akademii Sztuki w Berlinie w 1874 r. Na początku twórczości tematem przewodnim obrazów Gierymskiego były sceny batalistyczne. W trakcie edukacji w Monachium skierował swoją uwagę ku scenom powstańczym inspirowanym głównie wydarzeniami powstania styczniowego, którego był uczestnikiem.

Był doskonałym pejzażystą. Chętnie malował życie prostych mieszkańców warszawskich dzielnic, zwłaszcza tych, w których się wychował. W jego dziełach, obejmujących malarstwo realistyczne, widać wyraźnie zaznaczoną linię horyzontu, jednakże całość jest zawsze utrzymana w spokojnym, melancholijnym tonie. Dominują zamglone, wyciszone barwy i miękkie kontury.  Wielokrotnie nagradzany i uznany za granicą, w Polsce niedoceniony, Maksymilian Gierymski zmarł na gruźlicę 16 września 1874 r. w bawarskim uzdrowisku Reichenhall.

Najważniejsze dzieła:

• Powrót bez pana z 1868 r.
• Pochód ułanów z 1870 r.
• Patrol powstańczy z 1873 r.
• Wyjazd na polowanie z 1871 r.
• Noc z 1873 r.