Płomienna Lady Makbet – Johann Füssli
Rok powstania: 1784
Technika malarska: olej na płótnie
Gatunek malarski: malarstwo rodzajowe
Styl malarski: malarstwo romantyczne
Ekspozycja: Luwr w Paryżu
Johann Fussli, Płomienna Lady Makbet, 1784
Johann Heinrich Füssli nazywany jest pierwszym malarzem, którego dzieła określano mianem uosobienia epoki romantyzmu. Ten szwajcarski twórca, działający głównie w Wielkiej Brytanii, za granicą był znany jako John Henry Fuseli. Artysta ten postrzegany jest jako ekspresjonista o mrocznej, niepokojącej wyobraźni, a także mistrz w operowaniu nastrojem grozy i tajemnicy. Jednym z jego obrazów jest dzieło zatytułowane „Płomienna Lady Makbet”, które dziś możemy podziwiać w paryskim Luwrze.
Ta malarska wersja znanej z literatury postaci – „Lady Makbet” powstała w 1784 r. jako olej na płótnie o wymiarach 221 x 160 cm. Inspiracją do powstania obrazu była sztuka Szekspira pt. „Makbet”. Dzieło Füssliego ukazuje moment pogrążania się niewiasty w obłędzie, gdy po dokonanej zbrodni swojego męża jest ona dręczona wyrzutami sumienia, albowiem to ona namówiła Makbeta do zabicia Dunkana. Od tej pory Lady Makbet krąży we śnie zamkowymi korytarzami, popadając w coraz większe szaleństwo. Tragizm tej sceny podkreśla użyta przez malarza paleta barw: czerń, brązy, rudości i czerwienie.
Na obrazie widzimy „płomienną” Lady Makbet, która błąka się nocą po zamku, trzymając w dłoni zapaloną pochodnię. W prawym, dolnym rogu malarz ukazał dwójkę dworzan, którzy z lękiem spoglądają w stronę swej pani. Ten somnambuliczny spektakl przeraża ich, ale jednocześni ciekawi. Uwagę widza przyciąga wzrok Lady Makbet – pełen obłędu, strachu czy nawet grozy. Tragiczna postać posiada przerysowaną mimikę twarzy. Widać tu początki stylu symbolicznego (Lady Makbet jako symbol zbłąkanej, obłąkanej duszy) oraz inspirację malarza manieryzmem. Obraz ten wyraża także zainteresowanie artysty stanami podświadomości, które ukazuje postać cierpiącej prawdopodobnie na somnambulizm (lunatyzm) Lady Makbet. We śnie jej lęki wychodziły na jaw, ujawniając tragizm jej niemogącej uzyskać spokoju duszy.
Głównymi cechami malarstwa tego prekursora romantyzmu były: groza, niepewność, tajemniczość, inspiracje czerpane z literatury, romantyczna ekspresja i kolorystyka. Johann Füssli tworzył obrazy poetycko-fantastyczne, często przypominające senne urojenia. Tym też charakteryzuje się jego „Lady Makbet we śnie” – połączenie onirycznej wizyjności z wyszukaną treścią, które bezbłędnie ukazało niepokój i szaleństwo szekspirowskiej bohaterki.