Fernand Léger
Fernand Léger był francuskim malarzem związanym głównie z kubizmem, a także artystą ceramikiem, grafikiem, rzeźbiarzem i reżyserem filmowym tworzącym na początku XX wieku. Jego dzieła charakteryzuje mocna, płynna kreska konturu, która wraz z plamami czystego koloru ściśle zamyka przedstawiane formy. Tematyka obrazów Légera była połączeniem fascynacji reklamą, życiem miasta i mechanizacją.
Joseph Fernand Henri Léger urodził się 4 lutego 1881 r. w Argentan (Dolna Normandia). W 1900 r. przeniósł się do Paryża, gdzie pracował jako projektant architektoniczny. W latach 1902-1903 odbył służbę wojskową, po czym zapisał się do L’Académie de la Grande Chaumière i Académie Julian. W tym czasie tworzył prace, które były pod silnym wpływem impresjonizmu (np. „Ogród mojej matki”). Po 1907 r. malarstwo Légera kształtowało się w wielkiej inspiracji dziełami Cézanne`a i fowistów. Dwa lata później przeniósł się do Montparnasse, gdzie poznał m.in. Chagalla, Delaunaya i Lipchitza.
Około 1910 r. powstało jego pierwsze kubistyczne dzieło pt. „Nudyści w lesie”. Od tego momentu Léger stał się uczestnikiem ruchu kubistycznego i malował kompozycje odznaczające się zwartą i rytmiczną formą (np. „Palacze”). Wówczas poznał także takich artystów jak J. Villon, F. Picabia czy A. Gleizes. Stosował wtedy podział przedmiotów na cylindryczne segmenty przy jednoczesnym ograniczeniu postaci ludzkich do czystego kształtu. Styl ten określano jako „tubizm”. Od 1912 r. inspirując się futuryzmem, wprowadził żywą i jasną kolorystykę, która zbliżyła niektóre z jego prac do orfizmu (np. „Kontrasty form”, „Kobieta w błękicie”, „Schody”).
Fernand Leger, Kontrasty form, 1914
W latach 1918-1930 w twórczości Légera zapanował tzw. okres mechaniczny, który był wynikiem fascynacji artysty technicznym aspektem XX w. („Dyski”, „Mechanik”, „Holownik”). Z czasem malarz zaczął wzbogacać swoje dzieła oryginalną koncepcją „przedmiotów z przestrzeni” i rozpatrywaniem istoty przestrzennego kontrastu form oraz kolorów („Klucze”, „Kompozycja z krzesłem”). Po 1930 r. Léger zwrócił się ku organicznym i dynamicznym formom, które były ostatnim etapem wielkich kompozycji tematycznych tego artysty („Nurkowie”, „Konstruktorzy”).
Ten wielki kubistyczny malarz zmarł 17 sierpnia 1955 r. Pochowano go w Gif-sur-Yvette.
Dzieła Fernanda Légera można podziwiać w m.in. Musée Fernand Léger w Biot, Muzeum Narodowym w Krakowie i nowojorskim Museum of Modern Art.