Wojciech Gerson

Wojciech Gerson to czołowy przedstawiciel realizmu w polskim malarstwie. Był również pedagogiem, ilustratorem, tłumaczem i historykiem sztuki. Specjalizował się on głównie w pejzażach. Tworzone przez niego widoki tatrzańskie charakteryzowały się dużą malowniczością. Tematyka jego obrazów obejmowała również wydarzenia historyczne, wątki religijne oraz patriotyczne i portrety.

Wojciech Gerson urodził się 1 lipca 1831 roku w Warszawie. W latach 1844-1850 kształcił się w warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych. Swoją naukę kontynuował następnie w Petersburgu (1853-1855) oraz Paryżu (1856-58). Będąc we Francji, uczył się sztuki malarstwa pod okiem wybitnego Leona Cognieta. W 1958 roku powrócił do stolicy swojej ojczyzny. Jego najważniejszymi obrazami powstałym wówczas są:

• „Ruiny baszty w Ojcowie” (1850),
• „Widok Płocka” (1852),
• „Droga nad potokiem” (1854),
• „Ruiny zamku trockiego pod Wilnem” (1855),
• „Przed chatą” (1856),
• „Dziewczyna bez dachu” (1856).

W 1860 roku Wojciech Gerson stał się współzałożycielem Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych.  W tym czasie tworzył głównie realistyczne pejzaże, portrety, polskie sceny rodzajowe i kompozycje historyczne, rywalizując tym samym z Janem Matejką. Wtedy właśnie powstały takie dzieła Gersona jak:

• „W Tatrach” (1860),
• „Odpoczynek w szałasie tatrzańskim” (1862),
• „Gdańsk w XII wieku” (1865),
• „Pożegnanie włościanina z koniem” (1865),
• „Opłakane apostolstwo” (1866),
• „Zygmunt August wdowcem” (1866),
• „Przysięga na szarotkę” (1867),
• „Królowa Jadwiga i Dymitr z Goraja” (1869),
• „Przy studni” (1870).

Wojciech Gerson, W Tatrach, 1860

W latach 1872-1896 był profesorem w warszawskiej Klasie Rysunkowej. Jako nauczyciel zalecał swoim uczniom studiowanie natury, w czym sam także uczestniczył, udając się często ze swoją klasą na liczne wędrówki po całym kraju. Pisał także wiele artykułów z historii sztuki i recenzował wystawy. Był także autorem podręcznika anatomii dla artystów oraz tłumaczem „Rozprawy o malarstwie” Leonarda da Vinci.

Wśród jego uczniów można było odnaleźć m.in.: J. Chełmońskiego, W. Chodkowskiego, W. Podkowińskiego, J. Pankiewicza czy L. Wyczółkowskiego. Jego ostatnimi obrazami były:

• „Mgła poranna” (1875),
• „Krajobraz podgórski” (1882),
• „Dziewczyna z gołębiem” (1886),
• „Wyschnięty potok w Tatrach” (1893),
• „Spotkanie zmartwychwstałego z Marią Magdaleną” (1901).

Wojciech Gerson zmarł 25 lutego 1901 roku w Warszawie. Jego dzieła można obejrzeć m.in. w Muzeum Narodowym w Krakowie.